Απο τον Γιώργο Νάστο
04/10/2020
Απ’ όταν η μουσική αποσυνδέθηκε από την παραγωγή δίσκων, συσκευασιών και εξωφύλλων, αισθανόμαστε όλοι λίγο πιο Γκρέτα Τούνμπεργκ. Όμως, οι ψηφιακές πλατφόρμες βλάπτουν το περιβάλλον περισσότερο από όσο φανταζόμαστε.
Τι πλάνη κι αυτή! Από τότε που η διαδικασία ακρόασης της μουσικής αποσυνδέθηκε εν πολλοίς από την αγορά κάποιου φυσικού προϊόντος οι περισσότεροι αισθανόμαστε ότι η Γκρέτα Τούνμπεργκ θα ήταν περήφανη για εμάς. Σκεφτόμαστε πως αφού δεν αγοράζουμε συσκευασίες, αφού δεν χρειάζεται να δουλέψουν εργοστάσια για την παραγωγή των άλμπουμ που ακούμε, αφού το μόνο που κάνουμε είναι να αποκτάμε ψηφιακώ τω τρόπω πρόσβαση σε απίστευτης ποικιλίας databases με μουσικό περιεχόμενο, τότε μάλλον ξεμπερδεύουμε και με το χρέος μας προς το περιβάλλον.
Ένα βιβλίο, ωστόσο, που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό και συζητιέται έντονα τους τελευταίους μήνες, βάζει τέλος σε αυτή την ψευδαίσθηση. Ο ερευνητής Kyle Devine, στην έκδοση του MIT Press «Decomposed: The Political Ecology of Music», αποδομεί τις αυταπάτες μας τονίζοντας εμφατικά ότι (όπως οτιδήποτε κάνουμε στο διαδίκτυο έτσι και) το streaming ή το κατέβασμα μουσικής απαιτεί την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας ενέργειας και ίσως το περιβαλλοντικό κόστος της δραστηριότητας της μουσικής βιομηχανίας να είναι σήμερα μεγαλύτερο σε σύγκριση με πριν μερικά χρόνια. Υπολογίζεται για παράδειγμα πως το 2016 παράχθηκαν 194 εκατομμύρια κιλά αερίων θερμοκηπίου εξαιτίας της διαδικτυακής χρήσης μουσικής, ένας αριθμός κατά 40 εκατομμύρια αυξημένος σε σχέση με το αντίστοιχο νούμερο για τη χρονιά 2000 το οποίο υπολογίστηκε λαμβάνοντας υπόψη κάθε τρόπο ακρόασης μουσικής – εντός και εκτός Internet. Μόνο το Spotify χρειάζεται τεράστιες ποσότητες ενέργειας για να κρατά ενεργούς τους servers του.
Στις σελίδες του πονήματος γίνεται επίσης μια αναδρομή στην εξέλιξη των διάφορων μουσικών μέσων. Είναι ενδιαφέρον να μαθαίνει κανείς πως το υλικό από το οποίο φτιάχνονται τα βινύλια είναι πιο τοξικό σε σχέση με αυτό που χρησιμοποιείται για τα CDs τα οποία μάλιστα μάλλον αποτελούν και την πιο φιλική προς το περιβάλλον επιλογή ειδικά μετά τη στροφή που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια προς τις ανακυκλώσιμες συσκευασίες.
Ο συγγραφέας θέτει και άλλα θέματα επί τάπητος, υπογραμμίζοντας ότι το cloud έχει στην πραγματικότητα πολύ πιο υλική μορφή από όσο συνειδητοποιούμε με όλο τον εξοπλισμό που είναι αναγκαίος για τη λειτουργία του και κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για ένα ακόμη ζήτημα που αφορά ειδικά το Spotify και δεν είναι άλλο από την υποκλοπή των προσωπικών μας δεδομένων. Ο Devine μας καλεί εν τέλει να ασπαστούμε μια οικολογία της μουσικής, να συνειδητοποιήσουμε δηλαδή ότι η απαίτησή μας να έχουμε πρόσβαση σε ολόκληρη τη μουσική ιστορία με το πάτημα ενός κουμπιού βλάπτει σοβαρά τη φύση, και να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε πώς κάτι έφτασε στα αυτιά μας με τον ίδιο τρόπο που το σκεφτόμαστε για το φαγητό ή τα ρούχα μας. Ακούγεται δυστοπικό αλλά μπορεί σύντομα να βλέπουμε stickers στα άλμπουμ με στοιχεία για το πόσο επιβάρυνε το περιβάλλον η ηχογράφησή τους.
Η επιλογή θα είναι, κυριολεκτικά, στο χέρι μας.
