Ο Leonard Cohen έφυγε σαν σήμερα, 7 Νοεμβρίου του 2016.
Από τη Λιάνα Μαστάθη
07/11/2022
Ένας άντρας που αγάπησε και αγαπήθηκε πολύ, ένας χαρισματικός τζέντλεμαν που λάτρευε το γυναικείο φύλο και που ήταν γι αυτόν η κινητήρια δύναμη πίσω από τις λέξεις και τα τραγούδια του.
Όταν μια φορά ρωτήθηκε το 1991 από το περιοδικό Q εάν ένιωθε ότι είχε εκμεταλλευτεί τις σχέσεις του με τις γυναίκες αποτυπώνοντας τις εμπειρίες σε τραγούδια, απάντησε: “Αυτός είναι ο ελάχιστος τρόπος με τον οποίο έχω εκμεταλλευτεί τις σχέσεις. Αν αυτός ήταν ο μόνος τρόπος με τον οποίο εκμεταλλευόμουν μια σχέση, θα πήγαινα κατευθείαν στον παράδεισο. Με δουλεύεις;”
Ρίχνουμε μια ματιά σε κάποιες από τις γυναίκες που ενέπνευσαν τραγούδια του. Κάποιες, γιατί σίγουρα υπάρχουν κι άλλες.
Janis Joplin
Chelsea Hotel No. 2
Οι δρόμοι του Leonard Cohen και της Janis Joplin διασταυρωθήκαν την άνοιξη του 1968 στο ασανσέρ του διάσημου Chelsea Hotel.
“Της είπα: Ψάχνεις για κάποιον;” και είπε “Ναι, ψάχνω για τoν Kris Kristofferson.”
Της απάντησα: “Μικρή κυρία, είσαι τυχερή, είμαι ο Kris Kristofferson“.
Ήταν γενναιόδωρες εποχές. Παρόλο που ήξερε ότι ήμουν κάποιος πιο κοντός από τον Kris Kristofferson, δεν είπε τίποτα . Μεγάλη γενναιοδωρία επικράτησε εκείνες τις καταστροφικές δεκαετίες». Το ζευγάρι θα έφτανε στο δωμάτιο 424 του Cohen και θα είχαν ένα σύντομο ειδύλλιο, οι λεπτομέρειες του οποίου αναφέρονται στο τραγούδι.
Όταν η Joplin πέθανε, αναπολώντας την νύχτα που πέρασαν μαζί ο Cohen γράφει το τραγούδι που αποκάλυψε τελικά σε μία συναυλία στο Montreux το 1976 ότι αφορά την Janis Joplin. Αργότερα, το 1994, σε μία συνέντευξη του στο BBC δήλωσε ότι μετάνιωσε για ένα στίχο, συγκεκριμένα για την φράση “Giving me head on the unmade bed” θεωρώντας ότι ήταν αδιακρισία εκ μέρους του: «Είναι μια αδιακρισία για την οποία λυπάμαι πολύ, και αν υπήρχε κάποιος τρόπος να ζητήσω συγγνώμη από το φάντασμά της, θα το έκανα αμέσως».
Nico
Take This Longing
Αν και υπήρξαν πολλές φήμες ότι είχαν δεσμό, ο Cohen το έχει διαψεύσει λέγοντας ότι η σχέση τους παρέμεινε πλατωνική παρ’ όλες τις προσπάθειες του για το αντίθετο: «Μέσα σε πέντε λεπτά από την γνωριμία μας, μου είπε να το ξεχάσω, γιατί την ενδιέφεραν μόνο οι νεαροί άντρες. Αλλά είπε, θα ήθελα πολύ να γίνω φίλη σου — και γίναμε φίλοι».
Γνωριστήκαν το 1966: “Όταν ήρθα για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη η Nico τραγουδούσε στο The Dom, το οποίο ήταν ένα κλαμπ του Andy Warhol εκείνη την εποχή στην 8η οδό. Είδα αυτό το κορίτσι να τραγουδάει πίσω από το μπαρ, ήταν η πιο όμορφη γυναίκα που είχα δει ποτέ μέχρι εκείνη τη στιγμή». Έγραψε πολλά τραγούδια επηρεασμένος από την μούσα του. «Βδομάδες μετά την γνωριμία μας, μου είπε ότι ειχε πρόβλημα ακοής. Απαντούσε σε όλους με ό,τι περνούσε από το μυαλό της γιατί δεν μπορούσε να ακούσει τίποτα. Κάτι που εξηγεί το ιδιαίτερα περίεργο στυλ της. Αλλά σίγουρα έγραψα το «Take This Longing» σκεπτόμενος αυτήν”.
Suzanne Verdal
Suzanne
Πιθανώς ένα από τα πιο διάσημα τραγούδια του Cohen, δεν ήταν εμπνευσμένο από μια ρομαντική σχέση αλλά από τον πλατωνικό του έρωτα για την φίλη του Suzanne Verdal.
Η Verdal σε μια συνέντευξη της στο CBC News το 2006 για το τραγούδι ειπε ότι αυτή και ο Cohen δεν είχαν ποτέ σεξουαλική σχέση, σε αντίθεση με ορισμένες ερμηνείες που δίνουν διάφοροι. Ο Cohen επιβεβαιώνει τους στίχους του τραγουδιού και λέει όντως «έμενε κοντά στο ποτάμι στο Μοντρεάλ και σε πήγαινε στο σπίτι της και μπορούσε να ακούσεις τις βάρκες να περνούν’ και θα μπορούσα να περάσω τη νύχτα δίπλα της. Όλα αυτά… και άγγιξα το τέλειο σώμα της με το μυαλό μου. Κυρίως γιατί ήταν παντρεμένη με έναν φίλο μου και δεν μπορούσα να την αγγίξω με τίποτα άλλο!».
Η Verdal λέει: «Έφυγα από το Μόντρεαλ για τις Ηνωμένες Πολιτείες το ’68 και όταν επέστρεψα διάφοροι φίλοι μου είπαν “Έχεις ακούσει το τραγούδι που έγραψε ο Leonard για σένα;” Ούτε στα πιο τρελά μου όνειρα δεν πίστευα ότι θα γνωρίσει τόσο μεγάλη επιτυχία. Κολακεύτηκα , αλλά ταυτόχρονα ένιωσα ότι υπήρξε παραβίαση της ιδιωτικής μου ζωής. Το τραγούδι είναι γλυκόπικρο για μένα. Η αλήθεια είναι ότι αν βρίσκομαι κάπου, σε ένα εστιατόριο και το ακούσω, συγκινούμαι».
Η Judy Collins ήταν η πρώτη που το ηχογράφησε, κυκλοφορώντας το στο άλμπουμ της In My Life, το 1966.
Suzanne Elrod
I tried to leave you
Άλλη μία Suzanne στη ζωή του Cohen και συγκεκριμένα η μητέρα των δύο παιδιών του Adam και Lorca. Ο Cohen γνώρισε την Suzanne Elrod στα τέλη της δεκαετίας του 60 και χώρισαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Δεν παντρεύτηκαν ποτέ, (ο Cohen έχει πει ότι ο φόβος και η δειλία τον εμπόδισαν να πάρει την απόφαση να παντρευτούν), ειχαν μία θυελλώδη σχέση που ήταν καθοριστική στην καλλιτεχνική του πορεία. Υπήρξε η ώθηση για μερικά από τα πιο δυνατά του τραγούδια και ο ίδιος έχει παραδεχθεί ότι ο στίχος “I tried to leave you, I don’t deny. / I closed the book on us at least a hundred times” είναι εμπνευσμένος από την Elrod. Μια γυναίκα που αναμφισβήτητα υπήρξε ένας σημαντικός και κομβικός σταθμός στη ζωή του.
Marianne Ihlen
So Long, Marianne
Η Marianne Ihlen, η μούσα του με την οποία έζησε μια παθιασμένη σχέση στην Ύδρα. Η Marianne ζούσε στην Ύδρα το 1960, όταν γνώρισε και ερωτευτηκε έναν ευγενικό νεαρό ποιητή από τον Καναδά που είχε έρθει στο νησί για να τελειώσει το πρώτο του μυθιστόρημα. Το ζευγάρι έμεινε μαζί το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 60. Το τραγούδι “So Long, Marianne” γράφτηκε γι’ αυτήν.
Το 2005 σε μία σπάνια συνεντευξή της είχε πει “Αυτή η σχέση ήταν ένα δώρο για μένα. Και ένα δώρο για τον Leonard, θα μπορούσα επίσης να προσθέσω, για να μην υποτιμώ τον εαυτό μου εντελώς. Και αυτό ήταν. Επίσης, νομίζω ότι ήταν καθοριστική για την υπόλοιπη ζωή και των δύο, καλώς ή κακώς”. Το 2016, η Ihlen πέθανε από λευχαιμία, τρεις μήνες και εννέα ημέρες πριν από τον Cohen. Πριν από το θάνατο της Ihlen ο Cohen, ωστόσο, θα έγραφε στη μούσα του ένα τελευταίο γράμμα:
“Λοιπόν, Marianne, έφτασε αυτή η στιγμή που είμαστε πραγματικά τόσο μεγάλοι και τα σώματά μας καταρρέουν και νομίζω ότι θα σε ακολουθήσω πολύ σύντομα” έγραψε.
“Να ξέρεις ότι είμαι τόσο κοντά σου που αν απλώσεις το χέρι σου, νομίζω ότι μπορείς να φτάσεις στο δικό μου. Δεν έχω ξεχάσει την ομορφιά σου και την αγάπη σου, αλλά δεν χρειάζεται να πω τίποτα περισσότερο για αυτό γιατί τα ξέρεις όλα. Καλό ταξίδι παλιά μου φίλη. Θα συναντηθούμε ξανά. Ατελείωτη αγάπη και ευγνωμοσύνη.”
