Απο τον Γιώργο Νάστο
23/06/2022
‘Εχουμε ρίξει μια ματιά στα διάφορα ελληνικά Top-10 των streaming platforms και ξέρουμε πως οι περισσότεροι από εσάς βλέπετε αυτό το διάστημα μανιωδώς «Peaky Blinders» και «Stranger Things» στο Netflix. Μια και διανύουμε ωστόσο τον Ιούνιο (γνωστό αλλιώς και ως #pridemonth) υπάρχει μια καλή αφορμή να αναφερθούμε σε μια πολύ ωραία βρετανική σειρά εποχής που είναι διαθέσιμη στη Vodafone TV. Το ιστορικό δράμα «Gentleman Jack» φέρει την υπογραφή της διακεκριμένης δημιουργού Sally Wainwright (η οποία ευθύνεται και για το συγκλονιστικό αστυνομικό δράμα «Happy Valley»), εκτυλίσσεται στα 1830s στο Γιόρκσαϊρ και βασίζεται στα ημερολόγια της Anne Lister, μιας εύπορης γυναίκας του 19ου αιώνα που κατέγραψε εκτενώς την ανατρεπτική ζωή της και τις λεσβιακές της σχέσεις με διάφορες ερωμένες.
Γεννημένη το 1791, η Anne άρχισε να κρατά ημερολόγιο στην εφηβεία της, το 1806, και διατήρησε αυτή τη συνήθεια μέχρι τον θάνατο της, το 1840, καταγράφοντας λεπτομερώς – ειδικά από το 1817 κι έπειτα – όλες τις πτυχές της ζωής της. Αφησε πίσω της 7.720 σελίδες με σχεδόν 5 εκατομμύρια λέξεις. Το ένα έκτο αυτού του υλικού είναι γραμμένο σε κώδικα δικής της επινόησης προκειμένου να παραμείνουν μυστικά (όσο βρισκόταν εν ζωή τουλάχιστον) τα πιο προσωπικά της δεδομένα, οι εξομολογήσεις και οι ερωτικές της περιπέτειες: ο οργασμός περιγραφόταν ως «φιλί», το σεξ με μια γυναίκα ως «ταξίδι στην Ιταλία».
Τις πιο μύχιες σκέψεις και τις πιο αισθησιακές εμπειρίες της τις έγραψε συνδυάζοντας μαθηματικά σύμβολα και γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου εφευρίσκοντας επί της ουσίας έναν κώδικα που κανείς δεν μπόρεσε να ερμηνεύσει σωστά μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα. Αυτό το κομμάτι του περιεχόμενου των ημερολογίων της Lister έμεινε κρυμμένο από το ευρύ κοινό μέχρι τα 80s, μέχρι πριν από 40 χρόνια δηλαδή. Το 2011 τα ημερολόγια της αναγνωρίστηκαν από την UNESCO ως μνημείο μεγάλης πολιτιστικής σημασίας διότι αποτελούν πια σημαντική πηγή για τις σπουδές φύλου, παρέχοντας παράλληλα στους Ιστορικούς πολλές πληροφορίες για την πολιτική, το επιχειρείν, τη θρησκεία, την εκπαίδευση, την επιστήμη, τα ταξίδια ακόμη και την ιατρική της εποχής.
Μιλάμε πάντως για μια κοσμογυρισμένη τύπισσα, ντυμένη πάντα στα μαύρα, που οι φίλοι και οι ερωμένες της τη φώναζαν Φρεντ και ως μεγαλύτερη κόρη μιας πλούσιας οικογένειας (είναι κάτι παραπάνω από προφανές ότι λόγω της κοινωνικής της θέσης ο τρόπος ζωής της δικαιολογούνταν ως εκκεντρικότητα) είχε τη δυνατότητα να κάνει πολλά που ήταν συνήθως απαγορευμένα για τις άλλες γυναίκες. Σπούδασε ανατομία, πήγαινε για αναρρίχηση στο βουνό και έκλεινε επιχειρηματικές συμφωνίες με πυγμή, στρατηγική και κοφτερό μυαλό. Αγαπούσε τις γυναίκες και δεν δίσταζε να τις διεκδικήσει (μία μάλιστα την παντρεύτηκε σε εκκλησία), απαιτούσε να έχει τις ίδιες ελευθερίες με έναν άνδρα, στην πραγματικότητα να ζει σαν ένας άνδρας· και το πέτυχε, κάτι εξαιρετικά πρωτοποριακό για την εποχή της, ίσως και για τη δική μας. «Αποτελώ ένα αίνιγμα και για τον εαυτό μου ακόμη και πραγματικά εξάπτω και τη δική μου περιέργεια», γράφει κάπου.
Suranne Jones / photograph: Gustavo Papaleo/The Guardian
Η σειρά, στην οποία πρωταγωνιστεί η εξαιρετική Suzanne Jones (την οποία θα άξιζε κανείς να δει και στο εξόχως αγωνιώδες «Vigil»), είναι πάντως πραγματικά απολαυστική και με ωραίο ρυθμό – παρόλο που εμμένει ενίοτε σε κάποιες λεπτομέρειες που ίσως είναι αχρείαστες. Η κεντρική ηρωίδα απευθύνεται συχνά στους θεατές, θυμίζοντας το «Fleabag» και δίνοντας μια μοντέρνα πινελιά που διαφοροποιεί το «Gentleman Jack» από τις συνηθισμένες σειρές εποχής. Ο τίτλος πάντως προέρχεται από το παρατσούκλι που είχαν δώσει στην Anne Lister οι κάτοικοι του Χάλιφαξ εξαιτίας της ανδροπρεπούς εμφάνισής της.
