19/06/2019
Το πρόγραμμα των φετινών Επιδαυρίων ανοίγει στις 21 και 22 Ιουνίου με έναν απο τους πιο καταξιωμένους σκηνοθέτες παγκοσμίως, τον πρωτοπόρο στο θέατρο και το θέαμα, Robert Wilson.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο τελειομανής Wilson τιμά τη χώρα μας και το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Κάθε παράστασή του γίνεται τόσο γρήγορα sold out που ακόμη και την ώρα της έναρξης της προπώλησης μπορεί κάποιος να μείνει εκτός. Φέτος, θα φιλοξενηθεί στο μεγάλο θέατρο της Επιδαύρου και αυτό σημαίνει ότι θα μπορέσουν να τον δουν περισσότεροι άνθρωποι.
Ο Bob Wilson θα παρουσιάσει τη δική του ματιά πάνω στον Οιδίποδα, παίρνοντας ως βάση το μύθο του ήρωα. Αφηγήτρια θα είναι η Λυδία Κονιόρδου, ενώ στην παράσταση πρωταγωνιστεί επίσης η σπουδαία Γερμανίδα ηθοποιός Angela Winkler. Παίζουν ακόμα οι Dickie Landry, Μιχάλης Θεοφάνους και Αλέξης Φουσέκης, Meg Harper, Kayije Kagame, Casilda Madrazo, ενώ ακούγονται ο Ρόμπερτ Γουίλσον και ο Κρίστοφερ Νόουλς.
Σκηνοθέτης, εικαστικός, χορογράφος, performer, ζωγράφος, visual artist. Ως σκηνοθέτης, ο Γουίλσον έχει συνεργαστεί με κορυφαία ονόματα της τέχνης, όπως ο Φίλιπ Γκλας, η Ιζαμπέλ Ιπέρ, ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, ο Γουίλιαμ Νταφόε κ.α. Από το 1992 διευθύνει το Watermill Center στη Νέα Υόρκη, ένα διεθνές κέντρο έρευνας για τις παραστασιακές τέχνες.
“Δε σπούδασα ποτέ θέατρο. Αν το είχα σπουδάσει, δε θα έκανα το θέατρο που κάνω”.
Αυτή η δήλωση ανήκει στον Robert Wilson ο οποίος φέτος κλείνει τα 78. Ωστόσο, η καλλιτεχνική ματιά του, θεωρείται ότι αναμόρφωσε τη σκηνοθεσία σε θέατρο και όπερα, με την τόλμη και την ιδιαιτερότητά της.
“Το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου είναι μία από τις μεγαλύτερες τιμές που μου έχουν συμβεί σε αυτή τη μακρά πορεία μου στα πράγματα”.
“Επέλεξα τον “Oιδίποδα” επειδή το δικο μου ενδιαφέρον εστιάζeται στο τι μπορει να δει κανείς, τι μπορεί να δει κανείς, τι μπορεί να δει ένας άνθρωπος μέσα στο σκοτάδι”.
“Ναι, φοβάμαι το σκοτάδι”.
Τι είναι για μένα το αρχαίο ελληνικό δράμα
“Αυτό που εσείς αποκαλείτε αρχαιοελληνικό δράμα, για μένα είναι πολύ σύγχρονο, είναι μια δουλειά που αφορά το τώρα. Και αυτό είναι που προσπαθώ να παρουσιάσω επί σκηνής, “όπου όλοι οι χρόνοι μπορούν να συμβούν σύμφωνα με την επιθυμία μας, σε κάθε στιγμή. Αντιμετωπίζει το αρχαίο ελληνικό δράμα, ως έναν τρόπο με τον οποίο δουλεύει το μυαλό μας, μέσα σε λίγα λεπτά μπορούμε να σκεφτούμε κάτι που συνέβη πολλά χρόνια πίσω και ξαφνικά πάει ο νους μας σε κάτι που θα κάνουμε την επομένη ή σε κάτι που συνέβη το προηγούμενο βράδυ. Είναι τα παιχνίδια του μυαλού.”
“Πιστεύω ότι το θέατρο και η τέχνη γενικότερα, μπορεί να είναι μια λύση στους καιρούς μας. Κι αυτό, επειδή μπορεί να φέρει τους ανθρώπους κοντά με έναν ιδιαίτερο τρόπο, πέρα απο κοινωνικές και οικονομικές διαφορές και υπόβαθρα. Σε ένα ιδεατό, θέατρο ο οποιοσδήποτε μπορεί να καθίσε δίπλα σε οποιονδήποτε και αυτό παρέχει μια μοναδική λειτουργία στην κοινωνία”.
Οι ημερομηνίες – σταθμοί στη ζωή μου
1971: όταν γνώρισα στο Φεστιβάλ του Νανσί τον ΛΟυί Αραγκόν
1992: όταν ίδρυσα το Watermill Center ( ένα κέντρο για τις τέχνες και τον άνθρωπο, που ίδρυσε το 1991 στο Long Island, για να υποστηρίξω νέους και πρωτοεμφανιζόμενους καλλιτέχνες).
Ο Robert Wilson στο Μουσείο Max Ernst, με μια φωτό του Louis Aragon
Έτσι επιλέγω κάθε φορά τον τρόπο της καλλιτεχνικής μου έκφρασης
“Η δουλειά κάθε καλλιτέχνη είναι ένα ενιαίο πράγμα, ένα σώμα. Είναι όπως ένα δέντρο, μερικές φορές έχει φύλλα, μερικές φορές δεν έχει φύλλα, κάποιες φορές βρίσκεται μέσα σε καταιγίδα, άλλες φορές ένα κλαδί είναι σπασμένο, αλλά πάντα πρόκειται για το ίδιο δέντρο. Όλη μου η δουλειά είναι ένα ενιαίο πράγμα. Ρώτησαν το Αλβέρτο Αϊνστάιν να επαναλάβει κάτι που είπε και τους απάντησε «μα δεν χρειάζεται, πρόκειται για την ίδια σκέψη που λέω συνέχεια». Ο Σεζάν έλεγε ότι ζωγράφιζε συνέχεια τον ίδιο πίνακα, ο Προύστ έγραφε την ίδια νουβέλα. Κατά μία έννοια υπάρχει μία συνέχεια, ένα μόνο πράγμα που συμβαίνει αλλά στη συνέχεια παίρνεις διαφορετική κατεύθυνση. Η μητέρα μου, μου έλεγε όταν ήμουν μαθητής, «αν σου ζητούν να πηδήξεις 2 μέτρα, πήδα 5.”
Τι λέει για τις επιπτώσεις της κρίσης στην Αθήνα και στους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφεται.
“Βλέπω αληθινές αλλαγές, νομίζω ότι όλα είναι περίπου τα ίδια. Αυτά τα γέρικα σκυλιά κάθονται ακόμα στην πλατεία, και νομίζω ότι ήταν εκεί από όταν πρωτοήρθα (στην Ελλάδα) σαν φοιτητής. Ασφαλώς τα πράγματα αλλάζουν παντού, η Ιταλία αλλάζει, το Τέξας αλλάζει αλλά πιστεύω ότι οι άνθρωποι είναι βασικά οι ίδιοι.”
Όταν σκηνοθέτησα την Οδύσσεια για το Εθνικό
“Το κείμενο δουλεύεται στο σκοτάδι συγκεντρώνομαι μόνο σε αυτό που ακούω και δημιουργώ εικόνες στο μυαλό μου, ώστε με το τελικό αποτέλεσμα ό,τι βλέπω στη σκηνή να με βοηθάει να επικεντρωθώ σε αυτό που λέγεται και όχι να με αποσπά.
Πρόκειται για μια περίπλοκη δουλειά που απαιτεί υψηλό επίπεδο συντονισμού και απόλυτο συγχρονισμό, αφού στο θέατρο όλοι οι συντελεστές είναι σαν μια αναπόσπαστη οντότητα.
Ήθελα εδώ και καιρό να έρθω και να δουλέψω στην Ελλάδα. Ειδικά σε αυτή την περίοδο είναι σημαντικό για όλους να αναδεικνύουμε τα ξεχωριστά μηνύματα μεγάλων έργων και να βρίσκουμε κοινούς τρόπους επίλυσης των προβλημάτων”.
“Πριν από μερικά χρόνια ο κόσμος έλεγε ότι ο Ρόμπερτ Γουίλσον δεν ενδιαφέρεται για τις λέξεις και τα κείμενα, αλλά μόνο για τις εικόνες στο θέατρο. Οπότε αποφάσισα να μάθω τον Άμλετ. Και έμαθα όλους τους ρόλους απ’ το καλύτερο έργο που γράφτηκε ποτέ, τον ρόλο της Γερτρούδης, της Οφηλίας, του βασιλιά, του Άμλετ, και έλεγα το κείμενο σαν μονόλογο. Ήταν για μένα μία πρόκληση. Καμιά φορά αναρωτιέσαι «τι δεν θα πρεπε να κάνω;» και μετά κάνεις αυτό ακριβώς.”
“Πιστεύω ότι το μεγαλύτερος μέρος της τέχνης που παρήγαγε η δική μου γενιά, δεν θα μπορεί να βλέπεται σε 50 χρόνια από τώρα.. ο Μολιέρος για παράδειγμα,θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά τον 21ο αιώνα, γιατί η συναισθηματική του προσέγγιση είναι αυτή που τον κάνει να αντέχει στο χρόνο. Δεν πιστεύω ότι θα θα γίνει το ίδιο και με την τέχνη της Μαρίνα Αμπράμοβιτς, ας πούμε..αποκλείεται…Θα είναι ένα μέρος της ιστορίας, θα έχει μια επιρροή, αλλά η τέχνης της δεν θα μπορεί να αναβιώνει”
Ξέρατε ότι…
Ενώ παραθέριζε στην Κρήτη το 1971, συνελήφθη για κατοχή χασίς, φυλακίστηκε και συμπεριέλαβε την εμπειρία στην παράστασή του «KA MOUNTain and GUARDenia Terrace».
32 στρουθοκάμηλοι που χόρευαν παρέα με την υπέργηρη γιαγιά του έκλειναν την 24ωρη παράσταση «Η ζωή και η εποχή του Στάλιν» το 1973.
Ο Ουίλσον έγινε superstar χάρη στο υπερθέαμα «Ο Αϊνστάιν στην παραλία» το 1976, σε μουσική Φίλιπ Γκλας.
Κανένας στη γενέτειρά του, το επαρχιακό και θρησκόληπτο Γουάκο του Τέξας, δεν φανταζόταν πως ο τραυλός, ομοφυλόφιλος και απροσάρμοστος Μπομπ θα γινόταν ο μέγας εικονοκλάστης σκηνοθέτης του 20ού αιώνα.
Η επιστροφή του Μποπμ είναι διπλή
Εν αναμονή της παράστησης «Οιδίπους», στο Φεστιβάλ Επιδαύρου 2019, η Εθνική Λυρική Σκηνή ανακοίνωσε ότι υπέγραψε τη πρώτη της συμπαραγωγή με το φημισμένο Φεστιβάλ του Μπάντεν Μπάντεν και το 2022 θα φέρει στην Αθήνα την όπερα «Οθέλλος» του Τζουζέπε Βέρντι, σε σκηνοθεσία του Ρόμπερντ Γουίλσον.
«Η ΕΛΣ με χαρά ανακοινώνει την πρώτη της συμπαραγωγή με το Πασχαλινό Φεστιβάλ του Μπάντεν Μπάντεν, η οποία πραγματοποιείται χάρη στη νέα δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Πρόκειται για τον Οθέλλο, στη συναρπαστική σκηνοθεσία του σπουδαίου Ρόμπερτ Γουίλσον, η οποία θα κάνει την αθηναϊκή της πρεμιέρα το πρώτο εξάμηνο του 2022» δήλωσε ο Γιώργος Κουμεντάκης που παρακολούθησε την επιτυχημένη πρεμιέρα της σαιξπηρικής όπερας στο Μπάντεν Μπάντεν και μετά από μήνες διαπραγματεύσεων οριστικοποίησε τις τελευταίες λεπτομέρειες της συμπαραγωγής και έβαλε τις τελικές υπογραφές.
Το μόνο που απομένει είναι να αρχίσει σιγά σιγά να διαμορφώνεται το ελληνικό καστ για να μάθουμε ποιους θα ακούσουμε στην Αθήνα να ερμηνεύουν τους απαιτητικούς αυτούς ρόλους.
Πηγή: Τhe Guardian, ΒΗΜΑgazino, αθηνόραμα, elculture.gr, monopoli.gr, LIFO
