O μεγάλος σαξοφωνίστας της τζαζ, Pharoah Sanders, άφησε την τελευταία του πνοή στις 24 Σεπτεμβρίου, στην ηλικία των 81 ετών.
Απο την Μαρία Μεταξά
27/09/2022
Ο Sanders υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες μορφές της free και spiritual jazz, ενώ μέσω της συνεργασίας του με τους Coltrane έγινε γνωστός και στο ευρύτερο κοινό της τζαζ σκηνής και εν τέλει ανήλθε στο πάνθεον του σαξοφώνου.
Ο κατά κόσμον Farrell Sanders γεννήθηκε στις 13 Οκτωβρίου του 1940 στο Little Rock του Arkansas. Το πρώτο του μουσικό όργανο ήταν ένα κλαρινέτο, ενώ το σαξόφωνο ήρθε αργότερα, στα χρόνια του στο λύκειο. Όταν πλέον ζούσε στο Oakland του Ohio, ο Sanders γνώρισε τον John Coltrane και ξεκίνησε να παίζει στην μπάντα του, στη Νέα Υόρκη των μέσων της δεκατίας του ‘60. Έκτοτε, συνέβαλε σε 12 δίσκους του Coltrane μέχρι το το τέλος της δεκαετίας, ενώ την ίδια εποχή διασταυρώθηκε ο δρόμος του με τον Sun Ra, ο οποίος και του έδωσε το επικό ψευδώνυμο Pharoah.
Ο Sanders κυκλοφόρησε τον πρώτο solo δίσκο του, «Pharoah’s First» το 1965, ενώ την επόμενη χρονιά υπέγραψε στην Impulse! Records, όπου έμελλε να κυκλοφορήσει ―εκτός άλλων― τα «Tauhid», «Elevation», «Love in Us All», και βέβαια το «Karma», που περιλαμβάνει το απίστευτο μισάωρο The Creator has a Master Plan.
Οι δίσκοι αυτοί ανέβασαν το μουσικό τρομερά στην εκτίμηση των κριτικών και τον έκαναν αγαπημένο του κοινού, ενώ ο δίσκος «Black Unity» τον συνέδεσε με το κίνημα Black Power, το όραμά του για το οποίο είχε να κάνει με την ειλικρινή, βαθιά πνευματικότητα και η αίσθηση της ενότητας. Τα επόμενα χρόνια, ο Sanders εντρύφησε στη free jazz, και ιδιαίτερα στη spiritual, στην οποία κατέληξε μέσα από θρησκευτικά μονοπάτια, κυρίως ινδουιστικά.
Όσο για τη συνεργασία του με τον Coltrane, έληξε μόνο με τον πρόωρο θάνατο του δεύτερου, τον Ιούλιο του 1967· τον Sanders τον ακούμε στα «Ascension» και «Meditations» του 1965, ενώ μετά το θάνατο του John, συνεργάστηκε και με την σύζυγό του, την πιανίστρια Alice Coltrane, συμμετέχοντας και στο σπουδαίο άλμπουμ της, «Journey in Satchidananda», που κυκλοφόρησε το 1971 και έχει επηρεαστεί έντονα από τον Ινδουισμό.
Τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, η jazz έζησε μια μεγάλη πτώση σε δημοτικότητα, αποκτώντας έναν πιο ελιτίστικο χαρακτήρα, μακριά από το προσκήνιο ―και έτσι, χάθηκε από το επίκεντρο και ο Sanders. Ωστόσο, συνέχισε να ηχογραφεί σε μικρότερα labels, ενώ ίδρυσε και τη δική του εταιρεία, Teresa. Τη δεκαετία του ’90, ο μουσικός ταξίδεψε στην Αφρική, έπαιξε με ντόπιους μουσικούς στο Μαρόκο και εξερεύνησε τις ρίζες του, ενώ κυκλοφόρησε και έναν δίσκο-φόρο τιμής στον John Coltrane, το «Naima», το 1992.
Από το 2000 και μετά, μαζί με την αναγέννηση της jazz με τη βοήθεια της electronica, ο Sanders αναγεννήθηκε από τις στάχτες του με το album «Spirits», ενώ μέσω του ηλεκτρονικού ήχου, έφτασε τελικά στην τελευταία μεγάλη συνεργασία της καριέρας του, αυτή τη φορά με τον Floating Points: οι δύο καλλιτέχνες, κυκλοφόρησαν μαζί τον απρόσμενα συναρπαστικό δίσκο «Promises» το 2021, σε συνεργασία με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου.
Ο Pharoah Sanders υπήρξε λάτρης των πειραματισμών. Εμπνεόμενος από την ινδουιστική μουσική και τις αφρικανικές ρίζες του, εμπλούτισε τη τζαζ ενσωματώνοντας διαφορετικά ιδιώματα, και δίδαξε τις άπειρες δυνατότητες της μουσικής, έχοντας πάντα ως στόχο αλλά και όχημα την πνευματική αναζήτηση. Η είδηση του θανάτου του έγινε γνωστή από τη δισκογραφική του, Luaka Bop, μέσω μιας ανάρτησης που ενημέρωνε το κοινό ότι ο μουσικός έφυγε στο πλάι της οικογένειας και των φίλων του, στο σπίτι του στο Los Angeles.
View this post on Instagram
