Ο Ιούνιος είναι ο πιο περήφανος μήνας, ή αλλιώς, ο μήνας που η LGBTQ+ κοινότητα τιμά την εξέγερση του Stonewall, μια σειρά διαμαρτυριών που οδήγησε σε σημαντική πρόοδο για τα queer δικαιώματα.
Απο την Άννα Φαρδή & τη Μαρία Μεταξά
29/06/2021
Για την ιστορία, το Stonewall Inn είναι ένα γκέι μπαρ του Manhattan της Νέας Υόρκης· τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Ιουνίου του 1969, μια ιδιαίτερα βίαια αστυνομική επιδρομή έκανε τους θαμώνες και τους ιδιοκτήτες του μπαρ, αλλά και άλλων γκέι μαγαζιών, καθώς και κατοίκων του Greenwich Village να βγουν στους δρόμους και να διαδηλώσουν για την αστυνομική βία και την καταπάτηση των δικαιωμάτων τους.
Το έναυσμα για τις ταραχές έδωσε μια γυναίκα ―πολλές πηγές αναγνωρίζουν στο πρόσωπό της τη λεσβία Stormé DeLarverie―, η οποία εν μέσω της βίαιης και ασεβούς μεταχείρισής της από τους αστυνομικούς, γύρισε στο πλήθος και φώναξε «Γιατί δεν κάνετε κάτι;». Οι ταραχές έληξαν στις 3 Ιουλίου, και πέρασαν στην ιστορία ως ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα για το κίνημα της γκέι απελευθέρωσης. Έκτοτε, ο Ιούνιος έχει κατοχυρωθεί ως Μήνας Υπερηφάνειας, με πολλές εκδηλώσεις και παρελάσεις να γίνονται στις περισσότερες χώρες κατά τη διάρκειά του.
Αυτή τη χρονιά, οι δυσκολίες της πανδημίας μεταφέρουν την κεντρική παρέλαση του φεστιβάλ Athens Pride στις 11 Σεπτεμβρίου, και ο πολύχρωμος Ιούνιος δεν τιμάται όπως πρέπει. Στο μεταξύ, εμείς θυμόμαστε μερικά από τα αγαπημένα μας τραγούδια που έχουν συνδεθεί με την LGBTQ+ κοινότητα και την ορατότητα ―είτε λόγω του περιεχομένου και του μηνύματός τους, είτε λόγω της τιμητικής τους θέσης στις εκδηλώσεις, αλλά και στις καρδιές των queer ατόμων.
Queen – I Want to Break Free
Το θρυλικό I Want to Break Free γράφτηκε από τον μπασίστα των Queen, John Deacon. Στο πασίγνωστο μουσικό βίντεο, η μπάντα που είχε ήδη σπάσει αρκετά στερεότυπα ως τότε εμφανίζεται με drag και σατιρίζει τη σαπουνόπερα Coronation Street. Το βίντεο απαγορεύτηκε στο ανερχόμενο τότε MTV, καθώς οι Αμερικανοί το έβρισκαν πολύ σοκαριστικό. Σίγουρα ο Freddie Mercury, ως μέλος της κοινότητας και ο ίδιος, θα χαιρόταν πολύ με την ιδιαίτερη αγάπη που έχουν δείξει τα LGBTQ+ άτομα στο υπέροχο τραγούδι που μιλά για απελευθέρωση, μετατρέποντάς το σε ύμνο.
Madonna – Vogue
Γι’ αυτήν την επιτυχία από το 1990, η Madonna εμπνεύστηκε από την queer σκηνή του Harlem της δεκαετίας του ’80 (βλ. Harlem ballroom scene), όπου εμφανίστηκε ο ομώνυμος χορός ―το vogue. Το εμβληματικό beat του τραγουδιού σε συνδυασμό με την προέλευση και το περιεχόμενο που προτρέπει να ξεχάσεις τα προβλήματά σου και να ανέβεις στην πίστα, το έχουν εξελίξει σε ένα από τα αγαπημένα κομμάτια για χορό που ακούγεται ακόμα και σήμερα σε κάθε queer πάρτυ και κλαμπ.
Cyndi Lauper – True Colors
Η Cyndi Lauper είναι μία από τις αγαπημένες μορφές της κοινότητας, με σημαντική ακτιβιστική δράση υπέρ των δικαιωμάτων των queer ατόμων. To True Colors είναι μια τρυφερή μπαλάντα, ένας παιάνας αφιερωμένος σε όλα εκείνα τα queer άτομα που θέλουν να αγαπηθούν:
I see your true colors / αnd that’s why I love you
So don’t be afraid to let them show
Your true colors are beautiful like a rainbow
ABBA – Dancing Queen
Από κανένα queer party δε λείπει το Dancing Queen των ABBA, αυτό το υπέροχο τραγούδι-ύμνος στη ζωή. Εκτός από την επανοικειοποίηση της λέξης queen (προσβλητικός χαρακτηρισμός προς τους γκέι άντρες), και το γεγονός πως είναι ένα εμβληματικό disco κομμάτι, η αγάπη της queer κοινότητας για το Dancing Queen πηγάζει από κάτι άλλο: μιλά για ένα ντροπαλό άτομο που έχει βγει έξω τη νύχτα, και ψάχνει για ένα ασφαλές μέρος ώστε να παραδοθεί στο χορό, και να αφήσει τον πραγματικό του εαυτό να λάμψει.
Bronski Beat – Smalltown Boy
Αυτή η synth-pop επιτυχία είναι το πρώτο single των Βρετανών Bronski Beat και κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 1984. Οι στίχοι μιλούν για ένα αγόρι που σκάει από το σπίτι ώστε να ξεφύγει από όλους εκείνους που το χλευάζουν και το κακοποιούν, και για να βρει την αγάπη. Στο μουσικό βίντεο, ο frontman Jimmy Somerville εμφανίζεται ως το εν λόγω αγόρι και βλέπουμε τους λόγους που το οδήγησαν να το σκάσει: μία ομάδα αγοριών τον χτύπησαν βάναυσα λόγω της σεξουαλικότητάς του, κι έτσι το μυστικό του έφτασε ως τους ομοφοβικούς γονείς του. Σκληρό αλλά και συγκινητικό, δυστυχώς το Smalltown Boy αποτελεί σημείο ταύτισης πολλών queer ατόμων.
The love that you need will never be found at home
[…]
And as hard as they would try they’d hurt to make you cry
But you never cried to them,
Just to your soul
Lady Gaga – Born This Way
Η Lady Gaga είναι ένα από τα πιο λατρεμένα ινδάλματα της queer κοινότητας, καθώς σε αντίθεσή με άλλες μεγάλες κυρίες της ποπ, όπως η Madonna, η Cher και η Gloria Gaynor, είναι και η ίδια μέλος της. Ύμνος με κάθε έννοια, το Born This Way διακηρύσσει με τον καλύτερο τρόπο την ΛΟΑΤΚΙ υπερηφάνεια, ενώ το Born This Way Foundation της ίδιας αποδεικνύει και την έμπρακτη υποστήριξή της στο κίνημα:
No matter gay, straight or bi
Lesbian, transgendered life
I’m on the right track, baby
I was born to survive!
The Smiths – Hand In Glove
Το πρώτο single των Smiths, γραμμένο από τον Morrissey και τον Johnny Marr, μιλά για μια αγάπη αναγκασμένη να μένει κρυφή, σαν ένα χέρι που κρύβεται κάτω από ένα γάντι. «Μπορούμε να πάμε όπου θέλουμε / Μα τα πάντα εξαρτώνται από το πόσο κοντά μου στέκεσαι», τραγουδά ο Morrissey, για να συμπληρώσει αργότερα «Κι αν μας κοιτάζουν, άσ’ τους να κοιτάζουν». Μιας και δεν ανήκει ακριβώς στην pop, το Hand In Glove δεν είναι τόσο έντονα ταυτισμένο με την queer κοινότητα ―και ο ίδιος ο Morrissey ποτέ δεν αναγνώρισε δημόσια τη σεξουαλικότητά του―, αλλά παραμένει ένα από τα πιο όμορφα τραγούδια που έχουν γραφεί για το queer βίωμα.
Hand in glove
The good people laugh
Yes, we may be hidden by rags
But we’ve something they’ll never have
Mystery Of Love – Sufjan Stevens
Ο σκηνοθέτης Luca Guadagnino έδωσε στον Sufjan Stevens το σενάριο και το βιβλίο του André Aciman, και του ζήτησε να γράψει ένα τραγούδι για την coming-of-age ταινία του 2017 «Call Me By Your Name» ―κι εκείνος απάντησε με το μαγευτικό Mystery Of Love, αλλά και τα πανέμορφα μελαγχολικά Visions Of Gideon και Futile Devices. Αν και το τραγούδι γράφτηκε για τη σχέση μεταξύ δύο αγοριών, αποδίδει τόσο εύστοχα το γλυκόπικρο συναίσθημα ενός πρώτου έρωτα με το οποίο μπορεί να ταυτιστεί οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως σεξουαλικότητας ―και είναι ακριβώς αυτή η γενναιόδωρη και αμερόληπτη αγάπη που γιορτάζει ο Μήνας Υπερηφάνειας. Το Mystery Of Love ήταν υποψήφιο για Όσκαρ Πρωτότυπου Τραγουδιού.
Ezra Furman – Body Was Made
Το θέμα της ταυτότητας φύλου έχει απασχολήσει τους καλλιτέχνες ανά τα χρόνια, με τις περιπτώσεις του Prince και του David Bowie να δημιουργούν διχογνωμία με την ανδρόγυνη εμφάνισή τους, και επιτυχίες όπως το Girls & Boys των Blur και το Androgyny των Garbage να εγείρουν σημαντικά ερωτήματα. Η Ezra Furman (πολλοί την έμαθαν μέσα από το soundtrack της σειράς του Netflix, «Sex Education») ανακοίνωσε πως αυτοπροσδιορίζεται ως αμφιφυλόφιλη τρανς γυναίκα μόλις πριν λίγους μήνες, αλλά ήδη από το 2015 μιλούσε για την ταυτότητα φύλου, εκτός άλλων μέσα από το Body Was Made· σύμφωνα με την ίδια, πρόκειται για «ένα τραγούδι διαμαρτυρίας έναντι στους ανθρώπους και τις δυνάμεις που με έκαναν να ντρέπομαι για το σώμα, το φύλο και τη σεξουαλικότητά μου. Είναι μια διακήρυξη ελευθερίας από τις λάθος αρχές και την αυθαίρετη κοινωνική αστυνόμευση που με ταλαιπωρεί όλη μου τη ζωή».
Your body is yours at the end of the day
Don’t let the hateful take it away
We want to be free and we go our own way
girl in red – girls
Η μουσική της 22χρονης Νορβηγίδας Marie Ulven έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο για την queer ορατότητα στις νεότερες ηλικίες, μέσα από τραγούδια στα οποία μιλά για κοπέλες τις οποίες ερωτεύεται, όπως το εθιστικό girls. Μάλιστα, η ερώτηση «Ακούς girl in red;» έγινε ένα κλείσιμο ματιού που υποδηλώνει την αναγνώριση της σεξουαλικότητας ανάμεσα στα νεαρά κορίτσια του TikTok, όπως οι King Princess, Clairo, Hayley Kiyoko, και άλλες, που δημιούργησαν την τάση της queerpop.
George Michael – Freedom! 90
«Μερικές φορές τα ρούχα δεν κάνουν τον άντρα» τραγουδάει ο George Michael στο πιο απολαυστικό coming out κομμάτι, που τον βοήθησε να αποτυπώσει τόσο την καλλιτεχνική του ωριμότητα, όσο και την αποδοχή της σεξουαλικότητάς του – ακόμα κι αν προηγήθηκε μιας οκταετίας από το επίσημο coming out του. Η απόφαση του να μην εμφανιστεί καν στο βιντεο-κλιπ του κομματιού, που σκηνοθετήθηκε από τον David Fincher, αλλά να «ενσαρκωθεί» από πέντε supermodels (Christy Turlington, Cindy Crawford, Naomi Campbell, Linda Evangelista και Tatjana Patitz), επέτρεψε στο κλιπ να γράψει ιστορία για την pop κουλτούρα αλλά και να θεωρηθεί επαναστατικό θεματικά, περνώντας τον καλλιτέχνη σε νέο επίπεδο και αποσυνδέοντας τον για τα καλά από τους Wham.
Diana Ross – I’m Coming Out
Ένας εορτασμός της ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητας, το θρυλικό κομμάτι της Diana Ross γράφτηκε εξαρχής με σκοπό να εκπροσωπήσει μία κοινότητα που την είχε κάνει ήδη είδωλό της. Αρκούσε μόνο μια επίσκεψη του Nile Rodgers στο κλαμπ The Gilded Grape, για να αναγνωρίσει την επίδραση της σταρ στην transgender (κυρίως) κουλτούρα. Η Ross δεν κατάλαβε εξαρχής τη σημασία του τίτλου και όταν το κατανόησε θεώρησε πως θα της καταστρέψει την καριέρα, με την ιστορία να την διαψεύδει περίτρανα.
Cher – If I Could Turn Back Time
Είναι η Cher το αδιαμφισβήτητο είδωλο της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας (ε, και βασικά όλων μας); Η power μπαλάντα που έβαλε κάτω όλες τις power μπαλάντες και αναγέννησε την καριέρα της στα τέλη των 80s, ένα από τα καλύτερα τραγούδια της δισκογραφίας της και με ένα βίντεο-κλιπ που ξεσήκωσε αντιδράσεις από παντού, κυρίως για την (αψεγάδιαστη) υπερσεξουαλική της εμφάνιση (ο μόνος που ίσως θα μπορούσε να φορέσει καλύτερα το διχτυωτό κορμάκι της θα ήταν ο Tim Curry στο «Rocky Horror Picture Show»), μπορεί θεματικά να μη συνδέεται άμεσα με queer ζητήματα, όμως ως κορυφαίο pop anthem δεν μπορεί να λείπει από κάθε queer playlist που σέβεται τον εαυτό της.
Scissor Sisters – Let’s Have a Kiki
To «Kiki» με κάποιον τρόπο τερμάτισε μια ώρα αρχύτερα την κοινή πορεία των Jake Shears και Ana Matronic, αφού μετά την επιτυχία του 2012 που μπήκε σε όλα τα κλαμπ «δεν είχαν τίποτα άλλο να πουν», σύμφωνα με δηλώσεις του πρώτου. Με επίκεντρο μια φράση της drag κουλτούρας που υποδηλώνει τη διασκέδαση και το κους-κους, δεν έκανε σε κανέναν εντύπωση πως η κορύφωση του συγκροτήματος είχε άμεση σύνδεση με τη γκέι κουλτούρα – μιλάμε πάντα για τη μπάντα που ξανάβαλε στο χάρτη την ταλαιπωρημένη queerpop, κάνοντας τη mainstream, με όλο το glam, την γοητεία και την ευχαρίστηση που της αξίζει.
Hozier – Take Me to Church
Ένα κομμάτι που ξεκίνησε από την αποστροφή του Ιρλανδού προς την εξουσία της Καθολικής Εξουσίας και κατόρθωσε, χρησιμοποιώντας ως μεταφορά το όνομα της, να γιορτάσει τη σεξουαλικότητα και, κυρίως μέσα από το ασπρόμαυρο, συγκινητικό κλιπ του, να φωνάξει κατά των διακρίσεων και της βίας που υφίσταται ακόμα η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Πέρα από το ότι έβαλε για τα καλά τον Hozier στα ραντάρ μας, ήδη από το ντεμπούτο του, και έφτιαξε ένα πιστό, σφιχτοδεμένο κοινό (ποιος ξεχνάει τη συγκίνηση των θεατών στο live της Πλατείας Νερού το 2019;), έγινε ένας ύμνος στις πιο ανθρώπινες πλευρές μας.
Kylie Minogue – All the Lovers
Συμπεριληπτικό ήδη από τον τίτλο του, το πρώτο single του «Aphrodite» (2010) μπήκε με τη μία στις μουσικές λίστες των pride events: ένας ανατριχιαστικός εορτασμός της ασφάλειας μέσα σε μία νέα σχέση, μία σχεδόν απτή κατάθεση των συναισθημάτων που γεννά μια καινούργια αγάπη, η ευφορία που γεννά αυτή η τρυφερή πρόσκληση σε χορό είναι αμίμητη στη σύγχρονη ποπ.
Erasure – A Little Respect
Πριν από είκοσι μέρες, το τραγούδι των Erasure ανακηρύχτηκε ο «απόλυτος ύμνος του Pride», νικώντας κατά κράτος πολλά από τα κομμάτια της τρέχουσας λίστας, στην ψηφοφορία που έτρεξε ο νέος Βρετανικός ραδιοφωνικός σταθμός Virgin Radio Pride UK. Εκτός από το ότι είναι ο ορισμός του ιδανικού disco-pop τραγουδιού, το γεγονός ότι γράφτηκε και τραγουδήθηκε από τον Andy Bell, έναν από τους λίγους ανοιχτά γκέι σταρ των 80s έδωσε στιβαρή φωνή στο queer ρομάντζο: μειώνοντας την τραγικότητά και δίνοντας ένταση στην αντοχή, την ελπίδα και τον θρίαμβο του έρωτα.
Rina Sawayama – Cherry
Η Ιαπωνο-Βρετανή καλλιτέχνης αρθρώνει από την αρχή της καριέρας της πολιτικό και κοινωνικό λόγο, προσπαθώντας να δημιουργήσει τον απαιτούμενο χώρο για εκείνη και τους άλλους, είτε πρόκειται για τις Ασιατικές μειονότητες στην Δύση είτε για τους διάφορους σεξουαλικούς προσανατολισμούς. Το επίσημο coming out της έγινε με το αστραφτερό Cherry, όταν η πανσεξουαλικότητα απέκτησε τον δικό της ύμνο, με το κλιπ του να δείχνει την αναγέννησή της προς την αληθινή της ταυτότητα, την αποδοχή του εαυτού, την έκφραση του queerness σε συνδυασμό με τη θηλυκότητα. Στην ουσία του, το τραγούδι μιλά για την εσωτερικευμένη biphobia, ακόμα κι από την ίδια, και τη ντροπή που τη συνοδεύει, λειτουργώντας τελικά ως μέσο απελευθέρωσης.
Christina Aguilera – Beautiful
Η Aguilera τραγουδάει για την εσωτερική ομορφιά που κρύβεται σε κάθε ατέλεια, για την αποδοχή του εαυτού, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για τον καθένα, και για τα ζητήματα αυτοπεποίθησης και η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα την ονοματίζει εκπρόσωπό της, ορίζοντας το κομμάτι της ως μία από τις ισχυρότερες στιγμές queer ακτιβισμού, που αξιοποιείται μέχρι σήμερα σε πορείες, συγκεντρώσεις και όπου χρειάζεται μια γερή δόση ενδυνάμωσης. Το κομμάτι μάλιστα ενέπνευσε ένα νέο υποείδος, αυτό της empowerment pop, που αγκαλιάστηκε από τις mainstream καλλιτέχνιδες στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας (όπως το Firework της Katy Perry) όσο και από το κοινό.
Judy Garland – Somewhere Over the Rainbow
Πριν τη Cher, υπήρχε ένα απόλυτο είδωλο για την γκέι κοινότητα, που έβλεπε τον εαυτό της να αντιμετωπίζεται ως μία απωθητική μειονότητα, στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Η Judy Garland, μέσα από το χαρακτήρα της Dorothy στο μιούζικαλ «Μάγος του Οζ», κατάφερε να μπει στο μικροσκόπιο της κοινότητας που βρήκε ταύτιση μαζί της σε πολλαπλά σημεία του χαρακτήρα της: στις δυσκολίες που βίωσε σωματικά και συναισθηματικά από τη φήμη που απέκτησε ήδη από την εφηβεία και οδήγησαν στον πρόωρο θάνατό της, στο μεγαλειώδες ταλέντο της, στην αποδοχή που εξέπεμπε, ακολουθώντας τα διδάγματα της Dorothy που έγινε φίλη με όλους τους διαφορετικούς χαρακτήρες και στο camp θέαμα που πρόσφερε. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η συσσωρευμένη οργή για τον θάνατο της, μια εβδομάδα πριν το Stonewall οδήγησε στα επεισόδια, χωρίς όμως κάτι τέτοιο να έχει επιβεβαιωθεί. Σε κάθε περίπτωση, οι «Φίλοι της Dorothy» είδαν στην ηθοποιό και την ταινία το δικό τους ταξίδι πέρα από το ουράνιο τόξο, σε έναν πολύχρωμο κόσμο καλοσύνης και αποδοχής.
