Τα δωμάτια αντικατοπτρισμών της είναι πόλος έλξης για εκατομμύρια επισκέπτες, τα πουά έργα της αγαπιούνται από μικρούς και μεγάλους, και στις εκθέσεις της σχηματίζονται ουρές – όπως θα γίνει φέτος και σε Λονδίνο, Νέα Υόρκη και Βερολίνο.
Από τη Βαρβάρα Σαββίδη
07/05/2021
Η σπουδαία Γιαπωνέζα εικαστικός που μετουσίωσε το ψυχικό τραύμα σε τέχνη, στα 92 της παραμένει δημιουργικότατη και εξαιρετικά δημοφιλής, αφού πρόκειται για τη διασημότερη εν ζωή καλλιτέχνιδα. Όπου παρουσιάζονται εκθέσεις της, σχηματίζονται ατελείωτες ουρές, τα περίφημα δωμάτια αντικατοπτρισμών της (infinity rooms) είναι πόλος έλξης για εκατομμύρια επισκέπτες, τα γεμάτα πουά έργα της αγαπιούνται από μικρούς και μεγάλους, και φέτος τρεις μεγάλες εκθέσεις, στην Tate Modern, τον Βοτανικό Κήπο της Νέας Υόρκης και το Gropius Bau του Βερολίνου, είναι αφιερωμένες στο έργο της.
«Ο πλανήτης μας είναι μόνο μια τελεία, ανάμεσα σε εκατομμύρια αστέρια στο σύμπαν. Τα πουά, είναι ένας δρόμος προς το άπειρο».
Συχνά αποκαλείται «η πριγκίπισσα των πουά» κι όχι αδίκως. Τα ποπ, ψυχεδελικά, σουρεαλιστικά, αλλά και μινιμαλιστικά έργα της πιο διάσημης εικαστικού της εποχής μας, της Γιαπωνέζας Yayoi Kusama, είτε πρόκειται για πίνακες ζωγραφικής, είτε για γλυπτά και εγκαταστάσεις, χαρακτηρίζονται από αυτό το κοινό στοιχείο. Για την Κουσάμα, το να βάζει μικρές και μεγάλες βούλες στα έργα της, στα ρούχα της, αλλά και στο σώμα της, είναι ένας τρόπος για να νιώθει κομμάτι του σύμπαντος που μας περιβάλλει.
Η ιστορία της 92χρονης σήμερα εικαστικού (γεννημένης το 1929 στην Ιαπωνία), είναι σκληρή και γεμάτη εμπόδια, που με τρομερό σθένος κατάφερε να ξεπεράσει, με βασικό όπλο της την τέχνη. Ως παιδί λάτρευε τη ζωγραφική, η μητέρα της όμως της απαγόρευε να ζωγραφίζει. Η μικρή όμως, όσο της πετούσαν τα πινέλα, τόσο πείσμωνε και δεν εγκατέλειπε.
Η εμμονή με τα πουά προέκυψε από τις παραισθήσεις που την βασάνιζαν. Έβλεπε πως βρισκόταν σε ένα λιβάδι με λουλούδια που έμοιαζαν με βούλες πουά και της μιλούσαν. Τα πουά εκτείνονταν στο άπειρο και ένιωθε πως εξαφανιζόταν μέσα σε αυτό το λιβάδι με τις ατελείωτες βούλες. Αυτή η εμπειρία επηρέασε και το μεγαλύτερο μέρος του έργου της.
Yayoi Kusama, “Infinity Mirror Room – Phalli’s Field”, 1965 © YAYOI KUSAMA, courtesy: Ota Fine Arts, Victoria Miro & David Zwirner
Η Κουσάμα έχει μιλήσει ανοιχτά για τη νόσο της κι από το 1977 ζει οικειοθελώς σε ψυχιατρική κλινική στο Τόκυο, δίπλα στην οποία βρίσκεται το στούντιο όπου εργάζεται καθημερινά, μαζί με τους συνεργάτες της. Μεγάλο μέρος των έργων της χαρακτηρίζεται από εμμονές και μια επιθυμία να ξεφύγει από το ψυχικό τραύμα. Η τέχνη για την Κουσάμα, είναι θεραπευτική. Είναι το χαρακτηριστικό παράδειγμα καλλιτέχνη που μετουσίωσε το τραύμα, σε δημιουργία. Όπως έχει πει η ίδια, η τέχνη ήταν το μόνο που την κράτησε στη ζωή.
Η παγκόσμια καταξίωση για τη μεγάλη εικαστικό με τη χαρακτηριστική κόκκινη φλούο περούκα, ήρθε δύσκολα και αργά. Τη δεκαετία του ’60 βρέθηκε στη Νέα Υόρκη και είδε τις πρωτοποριακές ιδέες της να αντιγράφονται από διάσημους άνδρες συναδέλφους της, σήμερα ωστόσο η ίδια μπορεί περήφανα να λέει ότι κατέκτησε το όνειρο που είχε την πρώτη φορά που ανέβηκε στο Empire State Building. Ήθελε το όνομά της και η τέχνη της να γίνουν γνωστά στα πέρατα του κόσμου. Κι έτσι κι έγινε, ενώ πλέον τα έργα της πωλούνται σε δυσθεώρητες τιμές για σύγχρονο καλλιτέχνη.
Από την άνοιξη του 2021 και με τον πλανήτη να προσπαθεί να διαχειριστεί την πανδημία, τρεις εκθέσεις σε Λονδίνο, Νέα Υόρκη και Βερολίνο, είναι αφιερωμένες στο έργο της, με διαφορετική εστίαση η καθεμία.
Yayoi Kusama Studio Infinity Mirrored Room – Filled with the Brilliance of Life 2011 © Yayoi Kusama/Yayoi Kusama Studio, Inc
Yayoi Kusama: Infinity Mirror Rooms | Tate Modern
Από τις 18 Μαΐου 2021 η Tate Modern παρουσιάζει δύο από τις περίφημες εγκαταστάσεις δωματίων αντικατοπτρισμών της Κουσάμα. To «Infinity Mirrored Room – Filled with the Brilliance of Life», που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις της εικαστικού και το δωμάτιο «Chandelier of Grief», το οποίο δημιουργεί την ψευδαίσθηση ενός απέραντου σύμπαντος περιστρεφόμενων κρυστάλλινων πολυελαίων.
Διάρκεια: 18 Mαΐου 2021 – 12 Ιουνίου 2022
Πληροφορίες εδώ
Yayoi Kusama “Dancing Pamkin”, New York Botanical Garden
Kusama: Cosmic Nature | Βοτανικός Κήπος Νέας Υόρκης
Κορμοί δέντρων έχουν καλυφθεί με πουά υφάσματα, πάνω από χίλιες ασημένιες μπάλες επιπλέουν σε μια τεχνητή λίμνη του κήπου μεταφέροντας το έργο Narcissus Garden του 1966, εντυπωσιακά γλυπτά κι εγκαταστάσεις έχουν στηθεί διάσπαρτα στον Βοτανικό Κήπο της Νέας Υόρκης, σε μια έκθεση που ετοιμαζόταν εδώ και περίπου τρία χρόνια.
Η έκθεση άνοιξε για το κοινό από τις 10 Απριλίου, με περιορισμούς λόγω της πανδημίας, αναδεικνύοντας τη λατρεία της εικαστικού για τη φύση. Τα εντυπωσιακά γλυπτά της Κουσάμα, όπως η «Κολοκύθα που χορεύει», δίνουν μια σουρεαλιστική αίσθηση στον πανέμορφο Βοτανικό Κήπο.
Παράλληλα, το καλοκαίρι θα δοθεί πρόσβαση στους επισκέπτες και σε ένα νέο δωμάτιο αντικατοπτρισμών, με τίτλο «Infinity Mirrored Room—Illusion Inside the Heart» (2020).
Διάρκεια: 10 Απριλίου – 31 Οκτωβρίου 2021
Πληροφορίες εδώ
Yayoi Kusama “I Want to Fly to the Universe”, New York Botanical Garden
Yayoi Kusama: A Retrospective | Gropius Bau
A Bouquet of Love I Saw in the Universe
Τον Απρίλιο 2021 είχε προγραμματιστεί το άνοιγμα μιας ακόμη μεγάλης έκθεσης για τη σπουδαία εικαστικό, αυτή τη φορά στο Βερολίνο από το Μουσείο Gropius Bau, το οποίο οργανώνει την πρώτη ρετροσπεκτίβα της Kusama στη Γερμανία. Ωστόσο, εξαιτίας της πανδημίας η έκθεση δεν πρόλαβε να ανοίξει και αναμένεται να ανακοινωθούν οι νέες ημερομηνίες.
Η ρετροσπεκτίβα θα παρουσιάζει τις σημαντικότερες στιγμές της καλλιτεχνικής πορείας της Κουσάμα, ένα νέο «Infinity Room», ενώ παράλληλα δίνει έμφαση στην εξέλιξη της εικαστικού από τα πρώτα της σχέδια μέχρι τις μεγάλες της εγκαταστάσεις, αλλά και στη λιγότερο γνωστή δραστηριότητά της στη Γερμανία και την Ευρώπη.
Διάρκεια: εν αναμονή νέων ημερομηνιών
Πληροφορίες εδώ
Yayoi Kusama: A Retrospective | Gropius Bau
